Chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế xanh không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu của thời đại. Trong xu hướng này, Thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp để hiện thực hóa mục tiêu xanh hóa nền kinh tế, để phát triển bền vững.
Chuyển đổi xanh là một hành trình dài, đòi hỏi sự đồng lòng, quyết tâm và hành động mạnh mẽ từ tất cả các bên. Trong đó, nhà nước kiến tạo-doanh nghiệp thực thi-cộng đồng hưởng ứng.
Năm trụ cột cho nền kinh tế xanh
Là đầu tàu kinh tế của cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với các vấn đề như ngập lụt, ô nhiễm không khí, áp lực lên hạ tầng... Vì thế, chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay.
Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Định hướng mô hình tăng trưởng và chuyển đổi xanh của Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất là chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số. Phát triển kinh tế-xã hội phải gắn liền với bảo vệ môi trường, hướng tới thực hiện cam kết của Việt Nam về đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Thành phố tập trung vào năm trụ cột chính: Phát triển công nghiệp xanh, công nghệ cao; nông nghiệp sinh thái, bền vững; năng lượng sạch và tái tạo; đô thị xanh, hạ tầng bền vững; bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học và thích ứng biến đổi khí hậu.
Đối với công nghiệp xanh, công nghệ cao, thành phố tập trung chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu công nghiệp sang các ngành công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao; xây dựng, chuyển đổi các khu công nghiệp hiện hữu thành khu công nghiệp sinh thái, giảm thâm dụng tài nguyên, năng lượng; thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, và các ngành công nghiệp xanh khác.
Thành phố cũng tập trung xây dựng mô hình đô thị xanh, thông minh, có khả năng chống chịu và thích ứng biến đổi khí hậu… Mới đây, tại Diễn đàn Chuyển đổi xanh Thành phố Hồ Chí Minh và Ngày hội tái chế năm 2025, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được nhấn mạnh: Thành phố đang đứng trước một “bối cảnh mới” - một bối cảnh định hình lại hoàn toàn ý nghĩa của hai từ “phát triển”.
Bối cảnh đó được tạo nên bởi bốn yếu tố cốt lõi: Một là, những tác động ngày càng cực đoan của biến đổi khí hậu, không còn là dự báo mà đã trở thành hiện thực. Hai là, sự định hình lại các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đang trở thành “giấy thông hành” bắt buộc để tham gia sân chơi quốc tế.
Ba là, cuộc cạnh tranh địa chính trị, kinh tế khốc liệt, nơi năng lực cạnh tranh của một quốc gia, một thành phố không chỉ đo bằng GRDP, mà còn bằng sức chống chịu bền vững và khả năng đổi mới sáng tạo. Bốn là, không gian thành phố được mở rộng với trung tâm sản xuất công nghiệp tại Bình Dương (trước đây), sản xuất năng lượng tại Bà Rịa-Vũng Tàu (trước đây) rất cần thúc đẩy chuyển đổi xanh để gia tăng năng lực cạnh tranh.
Chuyển đổi xanh chính là chiến lược để bảo đảm an ninh kinh tế, bảo đảm thu hút đầu tư, thu hút đơn hàng xuất khẩu, tiền đề đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì vị thế đầu tàu kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh.
